خروس خوان صبح با رفتگران شهر

هر روز صبح که از خانه قدم بیرون می گذاریم کوچه ها و خیابان ها را نظافت شده و تمیز می بینیم و بارها هم شاهد تلاش رفتگران سخت کوش بوده ایم که سرگرم نظافت معابر بوده اند. بسیاری ازما، حتی یک بار هم با رفتگر محله هم صبحت نشده و یک خدا قوت خشک و خالی هم به او نگفته ایم. «نارنجی پوشان» کارگرانی صدیق و زحمت کش هستند که اگر یک روز کارشان را انجام ندهند کثیفی کوچه ها و محله ها و بوی تعفن زباله ها، همه را کلافه می کند.

تلاش رفتگران شرکت های خدماتی و شهرداری، بر هیچ یک از شهروندان پوشیده نیست و این بار برای عرض سلام و خسته نباشید به سراغ این «یاوران شهر» رفته ایم. کارگرانی که در سرما و گرما از خروس خوان صبح تا پاسی از شب کار نظافت، جمع آوری و انتقال زباله های شهری را به عهده دارند. حاصل سه ساعت همراهی با رفتگران در محدوده شهرداری های 5 منطقه مشهد مقدس اینک پیش روی شماست.
؛مردم با ما «مهربان تر» باشند
؛دقایقی بعد از اذان صبح یکی از روزهای سرد پاییزی که نسیم خنکی می وزد، برای گفت وگو با رفتگران به سطح شهر می روم. همه جا ساکت و آرام است . چند رهگذر در حال بازگشت از مسجد و کارگرانی هم در کنار بولوار منتظر سرویس های ایاب و ذهاب هستند در انتهای بولوار اول طبرسی چند کارگر نارنجی پوش در حال نظافت پیاده رو و حاشیه خیابان هستند. بارش شب گذشته و وزش باد شدید آخرین برگ های زرد درختان را در سطح خیابان و پیاده رو ریخته است و این ایام روزهای سخت کاری کارگران خدمات شهری است، برگ ریزان، برف و بوران و سرمای زمستان، هم نگرانی جدی رفتگران به شمار می رود. «علی موسوی راد» رفتگری است که با 2 سال سابقه کار از شغل خود و خدمتی که به شهروندان ارائه می دهد، راضی است. برای داشتن یک زندگی و درآمد بخور و نمیررفتگرشده و با اضافه کاری، ماهانه 220 تا 230 هزار تومان حقوق و مزایا می گیرد. او که ساعت کارش 4 صبح تا 12 ظهر است می گوید: برای آمدن به سر کار از موتورسیکلت استفاده می کنم. وقتی از او می پرسم: از مردم چه انتظاری داری؟ جواب می دهد: مردم اگر نظافت را رعایت کنند و کمتر در معابر و جدول ها آشغال بریزند هم به نظافت شهر و هم به ما کمک می کنند تا بهتر بتوانیم به نظافت شهر و رفت و روب محلات برسیم. وی با ابراز رضایت از عملکرد پیمانکار و شرکت خدماتی خود، از مردم می خواهد که با رفتگران «مهربان تر» باشند.

؛نگران امنیت شغلی
؛«رضا عبداللهی» رفتگر دیگری است که 7 سال است به این شغل شریف اشتغال دارد. وقتی می پرسم آیا از شغل و کارت راضی هستی؟ لبخندی می زند و می گوید:« مجبورم راضی باشم به هر حال هرکسی باید متولی کاری باشد و به شیوه ای امرارمعاش و زندگی خانواده اش را تامین کند من هم مثل دیگر آدم ها». او هم ساعت 4 صبح کارش را با یاد و نام خدا شروع می کند و برای رسیدن به محل کارش از انتهای بولوار سوم طبرسی از خط شبانه اتوبوس رانی استفاده می کند. وی به نحوه پرداخت حقوق از سوی پیمانکار اشاره می کند و می گوید: حقوق های ما را دیر به دیر می دهند اگر چه طبق قانون کار است ولی... او بیش از این حرفی نمی زند چرا که نگران امنیت شغلی خود است. وقتی می پرسم انتظار شما از مردم چیست؟ در جواب می گوید: از مردم می خواهم که زباله های منازل را در ظروف مناسب و سر وقت جلوی منازل قرار دهند. متاسفانه برخی شهروندان زباله ها را داخل جدول ها می ریزند و این مسئله به خصوص در فصل زمستان، کار ما را سخت تر می کند. وی از برخورد مردم و اعضای خانواده اش با نوع کارش راضی است ولی از روند فعالیت شرکت های خدماتی به عنوان پیمانکار خدمات شهری رضایت چندانی ندارد و اگرچه که با پیمانکار جدید کار می کند ولی مدعی است پیمانکار ( شرکت قبلی) حقوق آن ها را با تاخیر سه ماهه پرداخت می کرده و برای ماه های «شهریور و مهر» هنوز حقوقی دریافت نکرده است.
؛حکایت سحرخیز باش تا ...
؛«سیدرضا حسینی» رفتگر دیگری که در محدوده شهرداری منطقه 4 مشهد فعالیت می کند، می گوید: 6 سال سابقه کار دارم و برای رسیدن به محل کارم ساعت 3 صبح از شهرک گلشهر با دوچرخه می آیم. وی که مستاجر است و ماهانه 80 هزار تومان بابت اجاره خانه می پردازد می گوید: ماهانه 150 تا 160 هزار تومان حقوق دریافت می کنم که طبق قانون اداره کار نیست، از استراحت و مرخصی هم خبری نیست. گرچه از کارم راضی هستم ولی امنیت شغلی نداریم و از سوی دیگر معلوم نیست کی و چه مبلغی به عنوان حقوق به حساب ما می ریزند؟ وی می افزاید: تمیزی شهر و خیابان ها در گرو مشارکت مردم است، از قدیم گفته اند یک دست صدا ندارد و داشتن شهری سالم و تمیز با همکاری همه شهروندان محقق خواهد شد. بارها شده شهروندان از داخل ماشین یا خانه شان کیسه زباله را به کنار خیابان پرت می کنند و می گویند: «آقا بردار»! 
؛در قسمتی دیگر از شهر به سراغ رفتگر جوانی می روم که خود را «علیرضا صمدی» معرفی می کند. بیش از یک سال سابقه کار دارد و از کارش راضی است ساعت سه صبح از خانه بیرون می آید تا ساعت 4 صبح سرکارش باشد. او هم مستاجر است و هر ماه 50 هزار تومان اجاره می پردازد. از همت آباد جاده سیمان با دوچرخه به منطقه طلاب می آید. از او می پرسم: «سختت نیست؟» با خنده می گوید: نه، اولا وسیله دیگری نیست، ثانیا اگر بخواهم با ماشین بیایم که باید نصف حقوقم را برای پرداخت کرایه هزینه کنم. او هم چنان که جارو می زند و زباله ها را جمع می کند می افزاید: اگرچه 180 تا 200 هزار تومان حقوق و مزایا را با تاخیر می پردازند و گاهی وقت ها نصفش را پایان ماه می دهند ولی ما قانع هستیم و خدا را شکر می کنیم واگر مسئولان محبت کنند و زودتر حقوق ما کارگران را بدهند، ممنون می شویم. وی درباره انتظارش از مردم می گوید: انتظار ما این است که مردم، شهر را خانه خودشان بدانند و به ما در تامین نظافت و بهداشت عمومی شهر کمک کنند، کمتر آشغال و زباله بریزند، زباله ها را در جوی ها تخلیه نکنند و تمام زباله های تولیدی را هر شب تحویل خودروهای حمل زباله بدهند. مرد میان سالی هم که به سختی در حال هل دادن گاری زباله است خودش را «حسین طلوع» و 48 ساله معرفی می کند و می گوید: 7 سال است کارگر خدماتی هستم و از 4 صبح تا 12 ظهر در خدمت نظافت شهر، از کارم راضی هستم و خانواده ام نیز با درک شرایط موجود مجبورند راضی باشند او می گوید: تغییر پیمانکاران طرف قرارداد شهرداری، از نگرانی های جدی رفتگران است و متاسفانه حقوق کارگران به موقع پرداخت نمی شود و هنوز از پارسال از شرکت قبلی 400 هزار تومان طلب کارم، هرچه پی گیری کرده ام جوابی نشنیده ام. شهرداری هم می گوید: پیمانکار هزینه هایش را دریافت کرده و ما طلب کار نیستیم، پس این پول و حقوق ما چه شده و کجا رفته است؟
؛افتخار می کنم
؛«غلامرضا اکبری» کارگر 35 ساله ای است که 9 سال است رفتگری می کند. از ساعت 5/3 صبح شروع کارش است تا 8 ساعت. می گوید: مستاجرم و تا به حال درکوی کارگران سکونت داشته ام اما اجاره ها بالاست و حریف زندگی نمی شوم. الان در به در دنبال خانه اجاره ای ارزان تری در بولوار دوم طبرسی هستم. وی در پاسخ به این سوال که آیا از کارش رضایت دارد یا نه؟ می گوید: از کارم راضی هستم ولی از حقوقم نه. قانون کار در مورد ما رعایت نمی شود و پیمانکاران هم مشکلاتی دارند که کارگران تبعات آن را تحمل می کنند. از کارم ناراحت نیستم کار، کار است ولی می بینید یک دست لباس وگاری زه وار در رفته در شان رفتگر اطراف حرم نیست. او می گوید: از مردم انتظار دارم با ما با خوش رویی برخورد کنند، رفتار خوبی داشته باشند و مراعات حال ما را بکنند.به او می گویم از قدیم گفته اند: «سحرخیز باش تا کامروا باشی» آیا این حرف را باور داری؟ در جواب می گوید: مگر می شود باور نداشت ! اول صبح به نام الله از خانه خارج می شوم و با خواندن حمد و سوره کارم را شروع می کنم و اعتقاد دارم سحرخیزی باعث پیشرفت آدم در زندگی می شود.او که در کوچه جنب بازار رضا و نزدیکی حرم مطهر امام رضا(ع) متولی نظافت است می گوید: صبح که رو به حرم آقا سلام می دهم احساس وجد می کنم و این سلام برکت زندگی من است و با سختی و حقوق کم زندگی خود را اداره می کنم و افتخار می کنم که زیر پای زائران آقا را تمیز می کنم.
؛اصناف بیشتر رعایت کنند
؛مرد 37 ساله ای که خود را «رحیم برخوردار» معرفی می کند می گوید: 2 سال است رفتگرم و از سیدی به همراه یکی از همکارانم که ماشین دارد، به میدان 17 شهریور می آییم. او هم مدعی است ازشغلی که دارد ناراحت نیست ولی با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کند که مسئولان باید آن ها را رفع کنند.وی مدعی است ازعید نوروز تا حالا 4 پیمانکار عوض شده و هر پیمانکاری هم برای خودش مقرراتی وضع می کند. 5/2 روز مرخصی ماهانه را یکی قبول می کند و دیگری نه، شیفت کاری ما 8 ساعته است ولی از مرخصی، حق اولاد، بن کارگری ، حق مسکن و ...خبری نیست. البته لباس و کلاه و ماسک در اختیارمان می گذارند.وی از مردم می خواهد ضمن حفظ بهداشت و نظافت شهر با رفتگران تعامل داشته باشند. به گفته وی برخی اصناف با پرت کردن زباله به کنار خیابان و جدول ها ساعتی بعد از نظافت بامدادی رفتگران دوباره خیابان ها را کثیف و خیال می کنند ما باید 24 ساعته جلوی مغازه آن ها باشیم و زباله ها را جمع کنیم.
4 ماه؛ یک جفت دستکش
؛رفتگر شاداب این محل می افزاید: ساعت کاری در فصل زمستان باید تغییر کند، الان ساعت شروع کار ما با توجه به فصل برگ ریزی درختان 5/3 صبح اعلام شده که کار به علت تاریکی هوا سخت است و زمان شروع کار نیاز به بازنگری دارد. وی با نشان دادن دستکش پاره خود می گوید: برای 4 ماه یک جفت دستکش و 2 عدد ماسک و یک دست لباس کار در اختیار ما قرار می دهند . وی از ما به عنوان یک برادر دینی می خواهد با توجه به زحمتی که رفتگران می کشند مشکلات کارگران خدماتی و پیمانکاری را به مسئولان شهرداری مشهد منتقل کنیم. او می گوید: خطاب به پیمانکاران و مسئولان شهرداری بنویسید ما بی دریغ زحمت می کشیم ، لطفا حق ما را بدهید، حقوق ما نباید سه ماه دست پیمانکار یا شهرداری بماند و ما برای پرداخت اجاره خانه دچار مشکل شویم.«رجبعلی جعفری» رفتگری است در کوی عمار، 10 سال است شاغل است اما می گوید: ناراضی هستم، نه حقوق درست و حسابی داریم و نه از سوی شهروندان برخورد مطلوبی با ما صورت می گیرد. 4 ماه است برای این شرکت کار می کنم ولی دریغ از یک جفت دستکش. او می گوید: شرکت قبلی (پیمانکار) عید نوروز رفته و هنوز حق و حقوق سال قبل ما را نداده است و امروز و فردا می کند. او که با موتورسیکلت هر روز قبل از اذان صبح به این محل می آید، می گوید: ساعت شروع کار ما را 3 صبح اعلام کرده اند که در کوچه ها پرنده پر نمی زند و الان زمستان است و مشکلات رفتگران بسیار، عملکرد پیمانکاران هم بی حساب و کتاب است و وقتی که برای پی گیری مشکلات به «امور شهر شهرداری منطقه» که مراجعه می کنیم می گویند ما از پس این پیمانکار برنمی آییم.وی با اعلام این که از مردم راضی است ولی خانواده اش از کار او ناراضی هستند می گوید: مجبورم با همین وضع بسازم، سه ماه است که حقوق ما را نداده اند و برای این که از کار بی کار نشویم، مجبوریم سکوت کنیم. «به خدا صورتمان را با سیلی سرخ نگه می داریم» وی مدعی است مسئولان و شرکت ها هیچ فکر نمی کنند که کارگران متاهل و بعضا مستاجر هستند و باید سر برج جواب صاحب خانه خود را بدهند، آن ها از خرید یک دستکش هزار تومانی هم دریغ می کنند در حالی که برای حفظ سلامت کارگران که با انواع زباله ها سر و کار دارند استفاده از دستکش و ماسک از اهم واجبات است.
؛کدام کامروایی با این پیمانکاران!
؛«یحیی صمدی پور» 31 ساله است و 2 سال سابقه کار رفتگری دارد. او هم به سحرخیز بودن برای کامروایی سخت اعتقاد دارد ولی می گوید: در شرایط فعلی و با عملکرد کنونی پیمانکاران، ما که کامروایی نمی بینیم. او که از بولوار صبا(شهرک انقلاب) با اتوبوس واحد شبانه خود را به محل کارش در خیابان نخریسی می رساند، می افزاید: پایه حقوقی ما 180 تومان است ولی چون بیمه تامین اجتماعی هستیم، تا حدودی خوشحالیم.«محمود مکاریان» هم حدود 5 سال است به عنوان رفتگر، خادم مردم مشهد است. او از شهرک سیدی با موتورسیکلت به محل کارش در خیابان بهار( ناحیه 3 شهرداری منطقه 8) می آید و از مردم انتظار دارد که با رعایت نظافت شهر برای رفتگران مشکل ایجاد نکنند.به گفته او پیمانکار آن ها نیز اول برج عوض شده و تنها کاری که کرده است فشار کاری ما را زیاد کرده و کار 3 نفر را باید 2 نفر انجام دهند، 20 کارگر را کم کرده اند و ما باید جورش را بکشیم با همان حقوق 186 هزار تومان در ماه. می گوید یک ماه است که بدون استراحت کار می کنم.«حسین دستگردانی» رفتگر دیگری است با 12 سال سابقه کار در شرکت های خدماتی مختلف از شغلش احساس رضایت نسبی دارد و انتظارش از مردم همراهی در حفظ پاکیزگی شهر است.وی با اشاره به ماشینی شدن زباله ها از مردم می خواهد مقررات را رعایت کنند و با تفکیک زباله ها، از سطل های ثابت برای تخلیه زباله استفاده کنند.«حسین صمیمی» رفتگر بشاش خیابان هاشمی نژاد نیز می گوید: 20 سال است به این شغل مشغولم و کارمند رسمی شهرداری هستم. وقتی سن او را جویا می شوم با لبخندی می گوید: نمی دانم! از انتهای خیابان عامل خروس خوان صبح پیاده به اینجا می آید و با داشتن 4 فرزند که یکی از آن ها را داماد کرده از کار و میزان حقوقش راضی است . او با اضافه کاری ماهی 470 هزار تومان حقوق می گیرد و می گوید در آستانه بازنشستگی هستم.«علی متولی» از رفتگران شهرداری منطقه 3 با 21 سال سابقه کار رسمی در شهرداری هم می گوید: خالص دریافتی حقوقم 300 هزار تومان است و از خانه شخصی ام در جاده سیمان با وسیله نقلیه عمومی هر سحر به محل کارم می آیم. او هم از کار خود رضایت دارد و انتظارش از مسئولان اندیشیدن تدابیری برای رفع معضل بیکاری جوانان است.او هم 2 داماد بیکار دارد. او هم به «سحرخیزی عامل کامروایی است» اعتقاد دارد و جوانان را به سحرخیز بودن و رفتن به دنبال کارهای حلال توصیه می کند.
؛این نشاط مرهون سحرخیزی است
؛«خلیل ا...گازارگر» کارگر 53 ساله مشهدی با 22 سال سابقه رفتگری وقتی از او می پرسم از کارش رضایت دارد یا نه؟ می گوید: می سوزیم و می سازیم! نیروی رسمی شهرداری هستم ولی با 6 فرزند و مخارج سنگین زندگی ، حقوق دریافتی ام برای تامین هزینه های زندگی مان کافی نیست.از بولوار دوم طبرسی با دوچرخه سرکار خود حاضر می شوم. انتظارش از مردم را جویا می شوم می گوید: ما برای آسایش و سلامت مردم خدمت می کنیم و انتظار داریم آن ها هم با ما همکاری کنند.مسن ترین رفتگری که با او هم کلام می شویم خود را «علی اکبر باقری مقدم» و 58 ساله معرفی می کند. می گوید19 سال است رفتگرم و از کارم راضی هستم. او درحالی که لیوان شیر یک بار مصرف تحویلی از سوی کارفرما را در جیبش جا به جا می کند می گوید: با این سن و سال اگر می بینید که سرحالم ، این نشاط را مرهون سحرخیزی هستم.«رضا شجری» رفتگری در خیابان گاز شرقی مشهد نیز از بی انضباطی کسبه محل گلایه می کند. او که 5 ماه است وارد این شغل شده می گوید: از ساعت 4 صبح تا 12 ظهر رفتگری می کنم و چون نیروی شرکتی هستم، حقوق ماهانه ام 180 هزار تومان است و این مبلغ جوابگوی نیازهای زندگی ام نیست و به دنبال پیدا کردن شغل دوم برای بعدازظهرها هستم.او هم می گوید: طی این مدت کم به این واقعیت رسیده ام که می گویند« سحرخیزباش تا کامروا باشی». او از مردم به ویژه کسبه می خواهد نظافت شهر را مثل خانه خودشان رعایت کنند. او برخی روزها مجبور است چند فرغون نخاله و زباله هایی را که مردم بعد از ساعت مقرر کنار کوچه ها می گذارند را جمع آوری و به محل دپوی زباله منتقل کند.

کپی شده از روزنامه نگار