در عصر حاضر، پیشرفت روز افزون علم و تکنولوژی باعث گردیده شهرنشینان بیشتر زندگی خود را در محیط کار یا تحصیل بگذرانند. اغلب با فعالیت در شیفتهای کاری متفاوت و یا کار و تحصیل همزمان، وقت روزانه خود را آنقدر اشغال نموده اند که کمتر فرصت می کنند به پارکها، فضاهای سبز یا محیطهای مفرح و ورزشی قدم بگذارند. بدیهی است دانشجویان، محصلان و دانش پژوهان سعی می نمایند که چنانچه اوقات فراغتی از کار یا تحصیل فراهم آمد، این زمان را با مطالعه کتابها، مجلات و روزنامه ها و یا استفاده از کامپیوتر بگذراند. اما وجود ترافیک سنگین در شهرهای بزرگ، محدودیت زمانی و عدم فراهم بودن بخشی از این موارد فرصتهای کوتاه فراغت را نیز از آنها سلب می نماید.
بنابراین چنانچه بستری فراهم آید که محیط کار یا تحصیل در کنار محیط های مطالعاتی تفریحی و از این قبیل قرار گیرد زمانهای مفیدی را در اختیار این قشر قرار می دهد اما ایجاد چنین فضاهایی خصوصاً در کلان شهرها با محدودیت های فراوانی مواجه است چرا که زمینهای مورد استفاده برای چنین محیطهایی اغلب محدود است. اما با یک برنامه ریزی مدون و مسئولانه میتوان درصد بالایی از این محدودیتها را برطرف نمود. در این میان، جوان بودن جمعیت کشورمان و میزان بالای علاقه مندی به تحصیلات عالیه میتواند بستری باشد برای توجه به طراحی و تجهیز محوطه فضاهای آموزش عالی. چرا که اغلب دانشجویان مشغول در این موسسات از قاعده مقدمه بحث خارج نمی باشند. دانشجویان جهت گذراندن زندگی و تامین هزینه های دانشگاهی نیاز به اشتغال در محیط های کاری داشته و همین امر باعث کاهش اوقات فراغت آنان خواهد شد. بدین ترتیب وجود محوطه ها و فضاهای سبز در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی یکی از مهمترین ملزومات این نوع فضاها می باشد.
آنچه که در طراحی معماری دانشگاهها بسیار مورد توجه قرار می گیرد سطح زیر بنای مفید ساختمان دانشکده ها، آزمایشگاهها، کتابخانه ها، سالن های ورزشی و ساختمان اداری و . . . است اما هیچگاه نباید محوطه های بین این ساختمانها را فراموش نماییم چرا که کلیه مسیرهای عبوری و دسترسی ها از طریق این محوطه ها صورت می پذیرد و در واقع پتانسیل زمین است که معمار را مجاب می کند که احجام چگونه در این مکان جایگذاری گردند. بنابراین محدودیت فضایی طراحان را به سمت استفاده بهینه از فضا سوق می دهد. بدیهی است اگر طراحی خلاقانه ای برای محوطه های این محیط های آموزشی صورت پذیرد علاوه بر استفاده بهینه از فضاها در واقع بار زیادی از تجمع دانشجویان در دانشکده ها را در ساعات خارج از درس بدوش خواهد کشید. و این امکان را برای دانشجویان فراهم می آورد که در فضایی باز و مفرح و جمعی دوستانه به بحث و گفتگو نشسته و یا در خلوت خود به مطالعه روزنامه ها و مجلات و کتب درسی خود بپردازند.
این امر طراحان محیطی را به کمک می طلبد تا نیازهای اولیه این فضاها را با طراحی خلاقانه و زیبا فراهم آورند وجود نیمکت، باجه تلفن همگانی، سطل های زباله تفکیک شده ، ساعت، تابلوهای راهنمای ساختمانها، مجسمه های زیبا، آبخوری ها ، جعبه گلها، میزهای شطرنج، ایستگاههای روزنامه خوانی، آب نماها ، بلندگوهای محوطه، پایه پرچم ها، چراغهای روشنایی و . . . محوطه های فضاهای اموزشی را بسیار کارآ و مفید خواهد نمود.
بدیهی است هریک از موارد فوق نیازمند مطالعه و پژوهش بسیاری است چراکه علاوه بر کارآیی و زیبایی می بایست از نظراقتصادی نیز به صرفه باشند. یک طراحی خلاقانه می تواند با در نظرگرفتن نیازهای هر یک از محیط های آموزشی حتی بخشی از این موارد را با شکلی همگن و زیبا در کنار هم قرار دهد. استفاده از مصالح ماندگار و ایمن شاید بخش عمده ای از این طراحی را تشکیل دهد. چرا که این مبلمان در محیطهای باز قرارداشته و تغییر وضعیت جوی، باران و برف، آفتاب، گردوخاک و استفاده زیاد ممکن است باعث تخریب آنها شده و بار مالی فراوانی را به محیطهای آموزشی تحمیل نماید.
اکنون برای طراحی بهتر این مبلمان لازم است هر یک از این عناصر را از نظر کیفیت آنالیز نمائیم:
? نیمکت ها:
با توجه به استاندارد بدن انسان طراحی می شود و اصولاً دارای 3 مشخصه خواهد بود :کف، پشتی و جای دست. اما ممکن است در بعضی از حالات پشتی و یا جای دست حذف گردد. معمولاً به صورت چند نفره، دونفره و تکنفره بصورت مستطیلی و یا دوار به دور درختان و . . . طراحی می گردد و از نظر جنس می تواند به صورت چوبی، فلزی، بتنی و یا ترکیبی از آنها باشد که معمولاً با پیچ به زمین متصل می گردند.
? باجه های تلفن:
معمولاًبرای تلفن های ضروری بکار می رود و استفاده کننده زمان کوتاهی از آن بهره می جوید بنابر این ایجاد سایبان کوتاه و پوشش های کناری جهت جلوگیری از بارش باران و برف برای آن کفایت می نماید و معمولاً از مصالحی نظیر فلز، شیشه، پلکسی گلاس ساخته می شود.
? سطل های زباله تفکیک شده:
چنانچه به فاصله هر 30 تا 50 متر نصب گردد مناسب بوده و بهتر است دارای دربهای بادبزنی بوده تا استفاده کننده آنرا کمتر لمس نماید و درب آن سریعاً بسته شده تا از تجمع حشرات جلوگیری شود. بهتر است جهت بازیافت زباله، بصورت تفکیک شده و در یک واحد طراحی گردند و روی هر بخش مشخصات زباله قید گردد. تخلیه آن می بایست راحت صورت پذیرد و ابعاد دریچه های آن متناسب با نوع زباله باشد، معمولاً بصورت فلزی و یا ترکیب فلزی و بتن ساخته می شود.
? ساعت:
در چند جای اصلی محوطه قرار می گیرد و ارتفاع حدود 3 متر برای آن کافی است اما می بایست اعداد و عقربه های آن کاملاً مشخص باشند، معمولاً پایه های فلزی دارند و می توان با چراغهایی از داخل آن را روشن نمود.
? تابلوهای راهنمای ساختمانها:
می بایست بصورت واضح محل قرارگیری ساختمانها را مشخص نماید معمولاً مقابل درب ورودی اصلی نصب شده و علاوه بر جهت ها میتوان سایت پلان فضا را بر روی آن نمایش داد و هر یک از ساختمانها را با شماره روی آن مشخص نمود. معمولاً از فلز، شیشه، پلکسی گلاس، و ترکیبی از آنها ساخته می شودو حتی میتوان با چراغهایی از داخل یا خارج آن را روشن نمود.
? مجسمه ها:
ساخت مجسمه ها اصولاً هزینه های زیادی را در بر دارند و می توان با مصالحی نظیر برنز، سنگ، فلز، بتن به سبکهای مختلف کلاسیک و مدرن طراحی گردند. اصولا نیاز به یک پایه (سکل) دارند و ممکن است مربوط به مشاهیر، شهدا، و . . . و یا بصورت مونمانی مدرن در ارتباط با فضا باشند.
? آبخوری ها:
چنانچه بصورت تک پایه و به تعداد کافی در فضا پخش شوند مناسبتر خواهد بود. معمولاً بصورت بتنی یا فلزی ساخته میشوند اما می بایست از نظر تأسیساتی، تعمیر و نگهداری شوند تا هم کارآ بوده و هم از اسراف آب جلوگیری شود.
? جعبه گلها:
معمولاً در محلهایی که امکان ایجاد باغچه وجود ندارد استفاده می شوند و گاهاً برای تغییر مسیرها در مسدود نمودن راهها بکار می روند. معمولاً بتنی، فلزی و یا چوبی می باشند.
? میزهای شطرنج:
با توجه به استاندارد ارتفاع میزها حدوداً 80 سانتی متر ارتفاع دارند و دو طرف آن نیمکت یا صندلی بصورت یکنفره تعبیه میشوند. معمولاً از بتن، فلزی و یا چوبی ساخته می شوند.
? ایستگاههای روزنامه خوانی:
بصورت ایستاده طراحی شده و چون زمان زیادی از آن استفاده می شود بهتر است سایبان داشته باشد. چراغ روشنایی نیز نیاز دارد. معمولاً دارای یک قفسه با ضخامت 5 سانتی متر است که روی سطح آن شیشه یا پلگسی گلاس خواهد بود و مسئول آن هر روز، روزنامه های داخل آن را تعویض می نماید. معمولاً در ارتباط با محیط طراحی میگردد و مصالح بکار رفته در آن فلز، شیشه، چوب، پلکسی گلاس و . . . خواهد بود.
? آب نماها:
بیشتر با مصالح بنایی ساخته می شوند و تعمیر و نگهداری آن بسیار مهم است. وجود فواره در آنها باعث تلطیف هوا شده و محیط را بسیار زیبا خواهد کرد.
? پایه پرچم:
سمبل رسمی هر موسسه بوده که در آن پرچم کشور مطبوع به همراه پرچم حاوی آرم موسسه مورد نظر نصب می شود. ارتفاع آن معمولاً حدود 5 متر بوده و پایه ای فلزی دارد که در داخل زمین نصب می گردد. بهتر است در ابتدای ورودی موسسه نصب گردد و چنانچه گروه یا هیئت خارجی جهت بازدید به آن موسسه مراجعه نماید، پرچم کشور آن هیئت نیز به جهت احترام در پایه های پرچم نصب می گردند.
? بلندگوهای محوطه:
جهت اعلان در محوطه نصب می گردند و به آمپلی فایر مرکزی متصل هستند. بررسی آکوستیکی بر روی بلندگوها بسیار لازم است تا صدایی خشن، نارسا یا زیاد به گوش شنونده نرسد. تعدد و یکنواختی صدا پوشش لازم را به فضا خواهد داد.
? چراغهای روشنایی:
بخش عمده نورپردازی توسط این چراغها صورت می پذیرد که به صورت بلند با ارتفاع بالای 5 متر بصورت مرکزی و یا با پایه هایی به ارتفاع 3 متر و حتی 20/1 متر می تواند باشد که تنوع بسیاری دارد و میتوان در طراحی از ترکیبی از آنها استفاده نمود. معمولاً بصورت فلزی، آلومینیومی، چوبی و . . . ساخته می شوند.
بنابر آنچه گفته شد طراحی این مبلمان با توجه به محیط اطراف و نوع کاربری آن صورت می پذیرد و وجود یک طرح واحد بر زیبایی آن می افزاید.
این هم کپی پیست بود برای رفتن به لینک اصلی کلیک کنید