شهر مجازی به عنوان شهر جدید

شهرهای مجازی معمولا مزایایی بیشتر از شهرهای سنتی دارند، در زمینه های اقتصادی این شهرها معمولا زمینه های اشتغال فراوانی را در محیط کاری فراهم می کنند.
بیشترین زمینه های اقتصادی در این شهرها مربوط به کار از راه دور، تجارت های بین المللی و همین طور زمینه های اشتغال در زمینه های نرم افزار، سخت افزار و محتوا و مسائل مرتبط به فناوری اطلاعات است.
در زمینه های فرهنگی، شهرهای مجازی می توانند با توسعه بیشتری نسبت به مجلات، روزنامه ها و کلاس درس، حتی رسانه های دیداری و شنیداری، ارتباط با مردم برقرار کنند و عموما شهرهای مجازی مخاطبان دو طرفه دارند و اغلب امور فرهنگی به صورت تعاملی و دو سویه انجام می شود. گروه های مختلف مردم نسبت به علایق خود در مجموعه های فرهنگی شکل می گیرند و می تواند توسعه وسیع فرهنگی را به دنبال داشته باشد.
در زمینه های اجتماعی، نظرخواهی از مردم آسان می شود. به عنوان مثال در یک شهر مجازی رای گیری الکترونیکی برقرار بوده و می توان در بسیاری از مسائل مرتبط با شهرها با مردم مستقیما مشورت و از آن ها نظرخواهی کرد، این نمونه کار هم اکنون در شهرهایی مانند سن مونترال کانادا و همین طور سئول کره جنوبی و همینطور ژنو سوئیس معمول شده است. در زمینه های اجتماعی می توان در بسیاری از بزهکاری ها و مسائلی که اکنون در شهرهای سنتی وجود دارد، جلوگیری کرد و زمینه تفریح و تفرج مجازی را برای مردم فراهم نمود. در زمینه های سیاسی نیز شهرهای مجازی تاثیرات بسیار خوبی داشته اند، که مهمترین آن ها تعامل مسئولان سیاسی و نمایندگان مجلس با مردم است که می توانند با موکلان خود مستقیما ارتباط برقرار کنند و یا اینکه در تصمیم گیری های کلان قانونی از مردم و یا متخصصان که به صورت پراکنده در شهرها وجود دارند استفاده کنند.
بنابراین یک شهر مجازی می تواند زمینه مناسبی برای محیط کاری خوب، زندگی سالم و رفاه و تفریح و تفرج خوب ایجاد نماید، به همین خاطر هر روز شاهد این نوع توسعه در سطح جهانی هستیم.

مدل های شهر مجازی
از آنجا که ساختار و معماری شهر در فضای مجازی با جنس و نوع ساختار در فضای واقعی تفاوت های بنیادین دارد و اینکه منطق دیجیتال بر فضای مجازی حاکم است و تمامی ساختارها در این فضای از این منطق پیروی می کنند، لذا; تمامی ارکان فضای مجازی از یک قابلیت منعطف که برخواسته از منطق دیجیتال این فضاست برخوردارند که شهرها ی مجازی نیز از این مسئله مستثنی نیستند. لذا شهرمجازی و مدل های شهر مجازی قابلیت تکثر در تنوع های گوناگون را دارند که در این بخش من به یک دسته بندی که عاملی از شهرهای مجازی ارائه کرده است می پردازم، ضمن اینکه عقیده دارم که شهرمجازی را نمی توان در قالب چند مدل خاص تعریف کرد، زیرا می توان هر روز انتظار داشت تا شکل جدیدی از شهرهای مجازی برپا گردند که کارکردهای خاص خود را نیز دارند.عاملی در یک تقسیم بندی هفت مدل یا هفت تیپ از شهرهای مجازی را نام می برد (همان) که عبارتند از:
1 -شهرهای مجازی تاریخی - پروژه گوست در هیدلبرگ آلمان و شهر کیوتو ژاپن
2- شهر مجازی بعنوان شهر ماهواری
3- شهر مجازی داده ای: داده ای شدن جغرافیای شهری
4- شهر های مجازی بعنوان فضای کارگاهی برای تقویت شهر واقعی
5 - شهر مجازی بعنوان شهر خدمات شهری - شهر کامل
بسیاری از شهرهای مجازی امروز دنیا در این بخش جای میگیرند و مهمترین هدف اینگونه شهرها ارائه ی خدمات به صورت آن لاین به شهروندان می باشد از جمله شهرهای مجازی خدماتی می توان به شهر مجازی تورنتو در کانادا، شهر مجازی آمستردام در هلندو شهر مجازی بوستون در آمریکا نام برد.
6- شهر مجازی توریستی
هدف نخست اینگونه شهرهای مجازی ارائه ی خدمات به شهروندان نیست بلکه معرفی جاذبه های شهری به توریست ها و کسب منافع اقتصادی از این طریق، مهمترین هدف شهرهای مجازی توریستی می باشد. از جمله مهمترین شهرهای مجازی توریستی جهان شهر مجازی نیویورک را می توان نام برد.
7- شهر مجازی برای زندگی متفاوت با زندگی واقعی - زندگی دوم
مهمترین مثال از این گونه شهر ها، شهر مجازی سکندلایف است.همانطور که در ابتدای این بخش نیز توضیح دادم، شهرهای مجازی این قابلیت را دارند که در شکل های متعددی بروز یابند و این به دلیل وزگی دیجیتالی بودن آنها و قابلیت انعطاف پذیری شهر در فضای مجازی است.

منبع : دانشگاه تهران

مونوریل؛ افسانه در برابر واقعیت

[افسانه]: مونوریل سه برابر مترو هزینه دارد.
[واقعیت]: هزینه ساخت مونوریل و مترو قابل مقایسه است.
• در دنیای واقعی هزینه‌های ساخت مترو و مونوریل بسته به شرایط محیطی (نظیر عوارض زمینی، آبراه‌ها، مناطق زلزله‌خیز و...) بسیار متغیر است. هزینه مترو سرتاسری در سیاتل امریکا حداکثر 70درصد هزینه احداث خط مترو برآورد شده است.
[افسانه]: سودآوری مونوریل به‌ طور کلی در هاله‌ای از ابهام است.
[واقعیت]: مونوریل نه‌تنها دارای احتمال واقعی سودآوری است بلکه می‌تواند هزینه‌های ساخت را همراه با سود آن برگرداند.
[افسانه]: وجود مونوریل معماری و زیبایی بصری شهر را بر هم می‌زند.
[واقعیت]: تحقیقات گسترده‌ای برای اثبات سازگاری و همخوانی مونوریل با موازین معماری شهری صورت گرفته است.
• سازه‌های مونوریل در صورت بهره‌مندی از طراحی مدرن به جاذبه‌های شهری می‌افزایند.

• اگر در طراحی سازه‌های مونوریل خلاقیت هنری با دانش مهندسی تلفیق شود، مونوریل خود می‌تواند یکی از زیبایی‌های مبلمان شهری به حساب آید. به ‌عنوان مثال در مونوریل اصلی مالزی در محل مرکز خرید پایه‌های مونوریل چنین نقشی را ایفا می‌کنند.
[افسانه]: تنها مترو و یا خطوط اتوبوس‌های پرسرعت (BRT) می‌تواند موجب افزایش توسعه حمل ونقل مسافر شود.
[واقعیت]: مونوریل نیز همانند مترو و اتوبوس‌های BRT می‌تواند موجب توسعه بخش حمل ونقل مسافر شود. یکی از مزایای آن این است که  ایستگاه های هوایی مونوریل از سکوهای سرپوشیده قطار سبک شهری و ایستگاه های رایج اتوبوس بسیار مدرنتر است. این ایستگاه‌های هوایی می‌توانند به ترمینال‌های هوایی همراه با مغازه، رستوران، روزنامه فروشی و سایر مکان های موجود در یک محیط بسته دارای تهویه مناسب شباهت داشته باشند.
[افسانه]: مونوریل در مقایسه با مترو و اتوبوس‌های BRT ظرفیت حمل مسافر کمتری دارد.
[واقعیت]: با این که ظرفیت حمل مسافر در واگن‌های مونوریل کمتر از متروست ولی قابلیت حمل مسافر در مونوریل می‌تواند با حرکت واگن‌ها در فواصل زمانی کوتاهتر- معمولا هر 4 دقیقه - قابل مقایسه باشد. به دلیل خودکار بودن واگن‌ها این زمان می‌تواند به 90 ثانیه کاهش یابد. این موضوع در مورد واگن‌های کوچکتر و سریع تر که با تناوب بیشتری به مقصد می رسند نیز صادق است. مسافر هم زمان کمتری را در انتظار صرف می کند و زودتر به مقصد می رسد.

منبع : نشریه ی اندیشه گستر

مسجد، قلب پرتپش شهر من

زیربنای جامعه را فرهنگ تشکیل می‌دهد و موجودیت اقشار گوناگون و اقوام متعدد، وامدار این رکن اساسی و عنصر حرکت‌ساز و نقش‌آفرین می‌باشد.
مهم‌ترین عوامل فرهنگ‌ساز، ارزش‌های معنوی، کرامت‌های اخلاقی، معارف، ابتکارات و خلاقیت‌هایی هستند که خود ریشه در حقیقت‌جویی دارند. برای نسلی نوخاسته، پویا و بالنده، خودآگاهی فرهنگی و توجه به هویت اصیل و بومی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.
انسان‌های خوش‌ذوق در گذشته‌های دور و اعصار گوناگون، کوشیده‌اند در وهلة اول، تحولاتی در نگرش‌ها و باورهای خود پدید آورند و آن گاه با تأکید بر فضیلت‌های انسانی و شکوفایی توانایی‌ها و ظرفیت‌های خویش، به ساخت بناها، احداث روش‌های ابتکاری و ابداع شیوه‌های مفید و اثربخش، روی آورند. محصول این حرکت سترگ، فضاهایی فرهنگی و متنوع در سبک‌های هنری می‌باشند که از ارزش‌های والایی برخوردارند. در سلسله مقالاتی که از این شماره در این صفحه از نظر شما خواهد گذشت، تلاش می‌شود تا این سنت‌های اصیل و خلاقیت‌های شگفت‌انگیز و نمونه‌های ناب هنری که شالودة شهرهای کهن ایران را شکل داده‌اند، معرفی گردند.
کانون عبادت و ارتباط با خداوند
براساس آیات قرآن کریم، مسجدها به خداوند متعال اختصاص دارند و کسانی این مکان‌ها را آباد می‌کنند که به پروردگار جهانیان و روز قیامت، ایمان دارند؛ نماز را بر پای می‌دارند و زکات می‌پردازند و از کسی جز خدا نمی‌ترسند.1 براساس حدیثی قدسی، انسانی که با مسجد ارتباط دارد، حق تعالی را در خانة او زیارت می‌کند و با عبادت خالصانه و حضوری راستین، در اوج تقرب به خداوند متعال قرار می‌گیرد و این ویژگی‌، به صورت نوری برای وی در سرای جاوید، جلوه‌گر می‌شود.2 از این رو رسول اکرمصلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود‌: «تا زمانی که در مسجد نشسته‌ای، حق تعالی به تعداد هر نفسی که می‌کشی، یک درجه در بهشت به تو می‌دهد و فرشتگان بر تو درود می‌فرستند».3
آن خاتم پیامبران، چنین تأکید فرمود‌: «مساجد، انوار الهی هستند»4 و نیز فرمود: «محبوب‌ترین جای شهر‌ها نزد خداوند، مساجد آن شهرهاست».5 بنابراین، در قرآن و حدیث، اساسی‌ترین مکان، مسجد است.
تجسم خارجی پرستش
به همان نحوی که تجسم خارجی یا مهم‌ترین پدیدة جغرافیایی ادیان، پرستشگاه‌ها یا مراکز عبادی آنها می‌باشد، بارزترین نمود خارجی بینش و نگرش اسلامی نیز در مسجد تجلی می‌کند. مسجد به عنوان نخستین هدیه جغرافیایی دین مبین اسلام، با هجرت رسول اکرمصلی‌الله‌علیه‌وآله به مدینه، به تمام معنا و با کارکردهای گوناگون، آشکار شده، آن حضرت و یاران بزرگوارش به عنوان یک حرکت بنیادین اجتماعی، در ساختن این مکان‌، مشارکت داشتند.
احداث مسجد در خارج از سرزمین حجاز، توسط مسلمانان کوشا و مؤمن، خیلی زود آغاز شد؛ چنان که مسجد بصره در سال 14 هجری بنا نهاده شد و اولین بنای کوفه در سال 17 هجری، مسجد بود. طبری می‌نویسد: «هنگامی که اراده ساختن شهر کوفه را کردند، اولین چیزی که نقشة آن ترسیم و بنا گردید، مسجد بود».6 همین باور به بنای ویژه‌ای برای عبادت، اثری عمیق در طرح و نقشة کوفه گذاشت و محله‌ها، بخش‌ها و اجزای شهر، در بافتی یگانه با مسجد جامع، پیوستگی و پیوندی تنگاتنگ برقرار کردند.
در کشور مصر، مساجد فراوانی ساخته شدند و شهرهای قاهره و اسکندریه، در سده‌های آغازین اسلامی، به دارا بودن مسجدهای متعدد و باشکوه، شهرة آفاق بودند. در دیگر شهر‌های اسلامی و سرزمین‌های مسلمان‌نشین نیز ساخت مسجد به عنوان جلوه‌ای جغرافیایی و برآمده از اصول اعتقادی، به سرعت رونق گرفت و بالندگی شهر در گرو رونق مساجد بود.     

ادامه مطلب...

بحران‏های کلانشهر در آیینه فیلم مستند

زمانی پیش‏تر به پژوهش‏هایی درباره زندگی مدرن و تصویر مستند و پدیده انقلاب دیجیتالی و تأثیر آن بر سینما به طور کلی و سینمای مستند به صورت خاص و سینمای مستند و مستندگون ایران، به ویژه سبک سینمای کیا رستمی ـ رویکرد گرایی - به طور اخص، مشغول بودم و مقاله هایی منتشر می‏کردم.

از جمله آن تأملات، نسبت ذاتی هنرمندان تکنولوژیک ـ سینما ـ به مثابه عصاره و آیینه مدرنیته با تحولات تکنولوژیک بود. از این منظر انقلاب دیجیتالی تکمیل آرمان‏های تکثر گرایی بود که در جدل بنیامین و آدورنو، به کانون بحث صنعت و فرهنگ و تکنولوژی و هنر تبدیل شده بود. ارتباط سمت و سوی طبیعی و ایدنیزیک هنر تکنولوژیک مدرن، با منظر نیچه‏ای زندگی نو و جهان نو و انسان نو، دریدن نقاب و پرسونای هنر و امکان ثبت تراژی دکمدی زندگی بحران زده امروزه ما را در همان جا مورد بحث قرار داده بودم و در آن نوشته‏ها و امکانات دوربین دیجیتالی را نه یک تحول صرفاً ابزاری، بلکه همچون پدیدار شدن امری نو در استتیک و به صورت تولد یک سبک نو و تحول بنیادین در ساختار هنر و تأثیرش در توسعه تحمل انتقادی و تماشای زندگی مورد بررسی قرار داده، و درست در همین جا نسبت آن را با زندگی در کلانشهر مدرن، و ارتباط آن را با لیبرالیسم نقد مدرنیته ـ پسا مدرنیته و فمینیسم و رابطه آن را با نقد قدرت تحمل کرده بودم و امکان تازه فنی و توسعه کثرت گرایی و فائق آمدن بر اقتدار سرمایه و توسعه ذهنیت دیجیتالی را درون عینیت و کالبد کلانشهر، و امکان سینمای مستند دیجیتالی را در بازتاب بحران‏های زندگی معاصر در متروپولیس و... مورد تاکید قرار داده و گفتم که اولاً مفهوم تجلی و تعالی در هنر تکنولوژیک، به شدت مورد انتقاد قرار می‏گیرد و ثانیاً هنر متعال را ابزار به وجود نمی‏آورد.

دیجیتال امکان ورود به ساحت تولید فیلم را گسترش می‏دهد و به وسعت مسابقه می‏افزاید و به صورت بدیهی بخت کسانی را که دارای استعداد و توان‏های فراوان‏اند و از ارتباطاهای پیچیده بی بهره‏اند، برای ورود به سینمای حرفه‏ای و کشف فزونی می‏بخشند. مهم‏تر از همه، از این سخن گفتم که باید ادراک کرد، سینمای مستند دیجیتالی در شالوده خود یک نگاه نو است که در همه وجوه، یعنی فیلمنامه، کارگردانی، درک از صحنه پر دازی، نور، تدوین و فیلمبرداری، بازی و... تحول اساسی ایجاد می‏کند و در مقابل بهره از دیجیتال در سینمای هالیوودوی برای تشدید جنبه فانتزی و تخیل، سینمای دیجیتال در حوزه مستند به تشدید خاصیت آینگی و ادغام با نگاه پسا مدرن می‏پردازد و منظر دیگری به تصویر موفقیت فرد و جامعه مدرن می‏گشاید. درست در همین جاست که بازتاب بحران‏های زندگی در سینمای مستند جدید اهمیت می‏یابد. اکنون دوست دارم از میان همه این جنبه‏های گوناگون روی یکی از آنها، یعنی رابطه سینمای مستند و بحران‏های کلانشهر تأمل بیشتری کنم. رابطه‏ای که از بطن غلبه بستر تکنولوژیک، دوران غلبه تکنولوژی و توسعه صنعتی سر بر آورده است. 

 ادامه مطلب...

راهی به شهر شادی

گر بپذیریم که شاد بودن فضای شهر و محیط زندگی، یکی از مهم ترین عوامل ایجاد انگیزه برای شهروند خوب بودن و حفظ سلامتی و بهداشت روانی افراد جامعه است، پرداختن به این امر مهم باید بخشی از فعالیتهای اساسی جامعه و برنامه ریزان کشور را پوشش دهد.
در برنامه های شورای شهر، میتوان فایل مخصوصی گشود تا شهرداران و استانداران و برنامه ریزان در سطح خرد و کلان ایجاد روحیة شاد و مبارزه با افسردگی را بخشی از فرآیند آموزشی و تربیتی خود بدانند و ابتکارات تازهای خلق کنند که برای افراد انسانی جذاب و شادی آور باشد و روحیه و انگیزه کار و فعالیت را افزایش دهد؛ به طوری که برای حضور در صحنه های مختلف اجتماعی روزشماری کنند.
برگزاری جشنهای مختلف به مناسبتهای: پیروزی انقلاب اسلامی، شروع سال جدید، روز شهدا ـ از صدر اسلام تا کنون ـ برای انسانها، خصوصاً نسل نوجوان و جوان امروز مناسب و به یادماندنی است؛ زیرا با ارائة الگوهای ارزنده از لحاظ اخلاق، رفتار، کردار و گفتار به جامعه، همراه برنامه های شاد و جذاب و نه عزاداری، عملاً می آموزانیم که شهدا زنده اند و نزد خدا روزی میگیرند و در نتیجه افراد انسانی و مخصوصاً جوانان در کل جهان را در حفظ آرمانهایی که از صدر اسلام تا کنون مورد تأکید بوده و هست و خواهد بود، راغبتر نموده و آنها در جهت پایداری ارزشهای اسلام و قرآن مبتکرانه و خلاقانه قدم میگذارند. اما آیا سایر روزها هم تقویت کنندة این خاطره ها هستند؟ طبق آن چه دیده شده است، گاه در یک جامعه و شهر، افراد با شوق و انگیزه وارد برنامه ای میشوند اما متأسفانه روزهای بعد با دیدن و لمس کردن عدم تطابق ارزشها و الگوهای ارائه شده با عمل و علم متخصصان و مسئولان شهر و کشور، افراد خصوصاً نسل جوان، دلسرد و دچار دوگانگی در رفتار و گفتار و سردرگمی شخصیتی و هویتی خواهند شد.
شوراهای شهر شایسته و بایسته است ضمن پرداختن به مشکلات و مسایل شهر و در کنار پرداختن به مسائل اقتصادی، سیاسی، ... «شاد کردن افراد شهر» را در اولویت اول ودغدغة جدی برنامه ریزان شوراهای شهر قرار دهند. آن چه میتواند موضوع بحث و همفکری مسئولان شهرها و کل نظام باشد، گذشتن از کلی گوئیها و روی آوردن به درک و اجرای امور جزئی و کاربردی کردن آنهاست.
اگر شاد بودن جوّ شهر در کنار اولویتهای اجتماعی ـ فرهنگی قرار گیرد، «شبکه تولید شادی» در شهرها، بدون اغراق و ابتذال و با رعایت تعادل، فعال میشود.
نمودار ذیل عرصه های فعال کردن شبکه تولید شادی را نشان میدهد.
در هر یک از فایلها میتوان به تعداد مسئولان یک شهر، طرح و برنامه تهیه کرد. برای مثال در تمام مدرسه های ابتدایی، برای جشن تکلیف، برنامههای شاد و زنده و مورد علاقة بچه ها را تهیه میکنند. در این مورد توصیهای نداریم. ولی بعد از جشن تکلیف، پیگیری انجام مراسم برگزاری نماز چه در مدرسه و چه در خانه، اهمیت ویژهای دارد. بچه ها از آن جهت به مراسم صوری جشن تکلیف علاقه دارند که اول به طور جمعی در مراسم شرکت میکنند (و میدانیم که بچه ها در گروه راحتتر و شادتر هستند) دوم اجبار و مقایسهای در کار نیست، سوم با علاقه مندی و بی تکلف در جشنی شادی آور شرکت میکنند. به این ترتیب نماز بر ایشان یادآور شادی و نشاط میشود.
و این امر برای افراد در شهرها خصوصاً جوانان هم مصداق خودش را دارد که با ارزش نهادن به این امور که باعث شادی خواهند شد میتوان جامع های پویا، با نشاط و قدرتمند را پایه گذاری نمود. برای ادامه این شادی و نشاط میتوان با برگزاری گاهگاه نمازهای شکرانه در شهر، این خاطرات را تجدید کرد، برای مثال بعد از بارش به موقع باران و یا به خاطر بازدهی خوب یک طرح در شهر و ...
مراسم جالب و متنوع تقدیر از افراد موفق در سازمانها و مراکز مختلف به صورت جمعی به شاد بودن فضای شهر کمک میکند. برگزاری یک برنامه ابتکاری و شاد برای مراسم تقدیر و تشکر، بیش از هر هدیة مادی میتواند فضای شهر را لطیف کند.
با بها دادن به «شبکه تولیدی شادی» مطمئناً مسئولان و برنامه ریزان شهر، هم با روحیة بهتری انجام وظیفه میکنند.
به طورکلی و از دیدگاه امام علی(ع) شادی، نشاط و پویایی افراد شهر را میتوان در یک کلمه خلاصه نمود: «میانه روی»
میانه روی وپرهیز از افراط و تفریط از مسایل مهم و اساسی در هدایت مردمان و ادارة امور به حساب میآید تا جاییکه در اندیشة سیاسی امیرالمؤمنین(ع) جادة حق و مسیر هدایت بر آن استوار شده است و در کتاب الهی و سنت نبوی آن را توصیه میکنند.
سیر دادن مردم در راهی میانه و دور از افراط وتفریط کاری ستوده است. به سامان آوردن زندگی این جهانی و آن جهانی مردمان جز در سایة چنین سیری به درستی میسر نمیشود.
برنامه هایی که مردم را از اعتدال دور میسازند و به وادی افراط و تفریط می کشانند، برنامه هایی ناپسند هستند که نتیجهای جز تباهی و هلاکت ندارند. هر انسان خردمند، فهیم و کارآزموده به خوبی می داند که بهترین راه و روش ادارة امور در هر محدودهای اعتدال و میانه روی است. امیرالمؤمنین(ع) مسئولین و مدیرانی را زیرک و فهمیده، و سیاستمدارانی را موفق میداند که مردمان را در اعتدال راهبری کنند و هرگز در رفتار، برنامه، حرکت و سرعت کار به افراط کشیده نشوند و نه مردم را نا امید و مأیوس سازند و نه در امیدهای واهی قرار دهند و به این طریق موجبات شادی و پویایی آنان را فراهم آورند.
آن حضرت در نهجالبلاغه، حکمت 70، میفرماید: «لاتری الجاهل الا مفرطا او مفرطا»
جاهل را نمیبینی، مگر اینکه یا افراط میکند یا تفریط

پایگاه حوزه